huáng dì wèn yuē: yòng zhēn zhī fú,bì yǒu fǎ zé yān,jīn hé fǎ hé zé?
黃帝問(wèn)曰:用針之服,必有法則焉,今何法何則?
qí bó duì yuē: fǎ tiān zé dì,hé yǐ tiān guāng。
岐伯對(duì)曰:法天則地,合以天光。
dì yuē: yuàn zú wén zhī。
帝曰:愿卒聞之。
qí bó yuē: fán cì zhī fǎ,bì hòu rì yuè xīng chén sì shí bā zhèng zhī qì,qì dìng nǎi cì zhī。shì gù tiān wēn rì míng,zé rén xuè nào yè ér wèi qì fú,gù xuè yì xiè,qì yì xíng tiān hán rì yīn,zé rén xuè níng qì,ér wèi qì chén。yuè shǐ shēng,zé xuè qì shǐ jīng,wèi qì shǐ xíng yuè guō mǎn,zé xuè qì shí,jī ròu jiān yuè guō kōng,zé jī ròu jiǎn,jīng luò xū,wèi qì qù,xíng dú jū。shì yǐ yīn tiān shí ér diào xuè qì yě。shì yǐ tiān hán wú cì,tiān wēn wú yí。yuè shēng wú xiè,yuè mǎn wú bǔ,yuè guō kōng wú zhì,shì wèi de shí ér diào zhī。yīn tiān zhī xù,shèng xū zhī shí,yí guāng dìng wèi,zhèng lì ér dài zhī。gù rì yuè shēng ér xiè,shì wèi cáng xū yuè mǎn ér bǔ,xuè qì yáng yì,luò yǒu liú xuè,mìng yuē zhòng shí yuè guō kōng ér zhì,shì wèi luàn jīng。yīn yáng xiāng cuò,zhēn xié bù bié,chén yǐ liú zhǐ,wài xū nèi luàn,yín xié nǎi qǐ。
岐伯曰:凡刺之法,必候日月星辰四時(shí)八正之氣,氣定乃刺之。是故天溫日明,則人血淖液而衛(wèi)氣浮,故血易瀉,氣易行;天寒日陰,則人血凝泣,而衛(wèi)氣沉。月始生,則血?dú)馐季?,衛(wèi)氣始行;月郭滿,則血?dú)鈱?shí),肌肉堅(jiān);月郭空,則肌肉減,經(jīng)絡(luò)虛,衛(wèi)氣去,形獨(dú)居。是以因天時(shí)而調(diào)血?dú)庖病J且蕴旌疅o(wú)刺,天溫?zé)o疑。月生無(wú)瀉,月滿無(wú)補(bǔ),月郭空無(wú)治,是謂得時(shí)而調(diào)之。因天之序,盛虛之時(shí),移光定位,正立而待之。故日月生而瀉,是謂藏虛;月滿而補(bǔ),血?dú)鈸P(yáng)溢,絡(luò)有留血,命曰重實(shí);月郭空而治,是謂亂經(jīng)。陰陽(yáng)相錯(cuò),真邪不別,沉以留止,外虛內(nèi)亂,淫邪乃起。
dì yuē: xīng chén bā zhèng hé hòu?
帝曰:星辰八正何候?
qí bó yuē: xīng chén zhě,suǒ yǐ zhì rì yuè zhī xíng yě。bā zhèng zhě,suǒ yǐ hòu bā fēng zhī xū xié yǐ shí zhì zhě yě。sì shí zhě,suǒ yǐ fēn chūn qiū dōng xià zhī qì suǒ zài,yǐ shí diào zhī yě,bā zhèng zhī xū xié,ér bì zhī wù fàn yě。yǐ shēn zhī xū,ér féng tiān zhī xū,liǎng xū xiāng gǎn,qí qì zhì gǔ,rù zé shāng wǔ cáng,gōng hòu jiù zhī,fú néng shāng yě,gù yuē tiān jì bù kě bù zhī yě。
岐伯曰:星辰者,所以制日月之行也。八正者,所以候八風(fēng)之虛邪以時(shí)至者也。四時(shí)者,所以分春秋冬夏之氣所在,以時(shí)調(diào)之也,八正之虛邪,而避之勿犯也。以身之虛,而逢天之虛,兩虛相感,其氣至骨,入則傷五藏,工候救之,弗能傷也,故曰天忌不可不知也。
dì yuē: shàn。qí fǎ xīng chén zhě,yú wén zhī yǐ,yuàn wén fǎ wǎng gǔ zhě。
帝曰:善。其法星辰者,余聞之矣,愿聞法往古者。
qí bó yuē: fǎ wǎng gǔ zhě,xiān zhī zhēn jīng yě。yàn yú lái jīn zhě,xiān zhī rì zhī hán wēnyuè zhī xū shèng,yǐ hòu qì zhī fú chén,ér diào zhī yú shēn,guān qí lì yǒu yàn yě。guān qí míng míng zhě,yán xíng qì róng wèi zhī bù xíng yú wài,ér gōng dú zhī zhī,yǐ rì zhī hán wēn,yuè zhī xū shèng,sì shí qì zhī fú chén,cān wǔ xiāng hé ér diào zhī,gōng cháng xiān jiàn zhī,rán ér bù xíng yú wài,gù yuē guān yú míng míng yān。tōng yú wú qióng zhě,kě yǐ chuán yú hòu shì yě,shì gù gōng zhī suǒ yǐ yì yě,rán ér bù xíng jiàn yú wài,gù jù bù néng jiàn yě。shì zhī wú xíng,cháng zhī wú wèi,gù wèi míng míng,ruò shén fǎng fú。xū xié zhě,bā zhèng zhī xū xié qì yě。zhèng xié zhě,shēn xíng ruò yòng lì,hàn chū,còu lǐ kāi,féng xū fēng,qí zhōng rén yě wēi,gù mò zhī qí qíng,mò jiàn qí xíng。shàng gōng jiù qí méng yá,bì xiān jiàn sān bù jiǔ hòu zhī qì,jǐn diào bù bài ér jiù zhī,gù yuē shàng gōng。xià gōng jiù qí yǐ chéng,jiù qí yǐ bài。jiù qí yǐ chéng zhě,yán bù zhī sān bù jiǔ hòu zhī xiāng shī,yīn bìng ér bài zhī yě,zhī qí suǒ zài zhě,zhī zhěn sān bù jiǔ hòu zhī bìng mài chù ér zhì zhī,gù yuē shǒu qí mén hù yān,mò zhī qí qíng ér jiàn xié xíng yě。
岐伯曰:法往古者,先知針經(jīng)也。驗(yàn)于來(lái)今者,先知日之寒溫、月之虛盛,以候氣之浮沉,而調(diào)之于身,觀其立有驗(yàn)也。觀其冥冥者,言形氣榮衛(wèi)之不形于外,而工獨(dú)知之,以日之寒溫,月之虛盛,四時(shí)氣之浮沉,參伍相合而調(diào)之,工常先見(jiàn)之,然而不形于外,故曰觀于冥冥焉。通于無(wú)窮者,可以傳于后世也,是故工之所以異也,然而不形見(jiàn)于外,故俱不能見(jiàn)也。視之無(wú)形,嘗之無(wú)味,故謂冥冥,若神仿佛。虛邪者,八正之虛邪氣也。正邪者,身形若用力,汗出,腠理開(kāi),逢虛風(fēng),其中人也微,故莫知其情,莫見(jiàn)其形。上工救其萌牙,必先見(jiàn)三部九候之氣,盡調(diào)不敗而救之,故曰上工。下工救其已成,救其已敗。救其已成者,言不知三部九候之相失,因病而敗之也,知其所在者,知診三部九候之病脈處而治之,故曰守其門戶焉,莫知其情而見(jiàn)邪形也。
dì yuē: yú wén bǔ xiè,wèi dé qí yì。
帝曰:余聞補(bǔ)瀉,未得其意。
qí bó yuē: xiè bì yòng fāng,fāng zhě,yǐ qì fāng shèng yě,yǐ yuè fāng mǎn yě,yǐ rì fāng wēn yě,yǐ shēn fāng dìng yě,yǐ xī fāng xī ér nèi zhēn,nǎi fù hòu qí fāng xī ér zhuǎn zhēn,nǎi fù hòu qí fāng hū ér xú yǐn zhēn,gù yuē xiè bì yòng fāng,qí qì ér xíng yān。bǔ bì yòng yuán,yuán zhě xíng yě,xíng zhě yí yě,cì bì zhōng qí,fù yǐ xī pái zhēn yě。gù yuán yǔ fāng,fēi zhēn yě。gù yǎng shén zhě,bì zhī xíng zhī féi shòu,róng wèi xuè qì zhī shèng shuāi。xuè qì zhě,rén zhī shén,bù kě bù jǐn yǎng。
岐伯曰:瀉必用方,方者,以氣方盛也,以月方滿也,以日方溫也,以身方定也,以息方吸而內(nèi)針,乃復(fù)候其方吸而轉(zhuǎn)針,乃復(fù)候其方呼而徐引針,故曰瀉必用方,其氣而行焉。補(bǔ)必用員,員者行也,行者移也,刺必中其,復(fù)以吸排針也。故員與方,非針也。故養(yǎng)神者,必知形之肥瘦,榮衛(wèi)血?dú)庵⑺?。血?dú)庹撸酥?,不可不?jǐn)養(yǎng)。
dì yuē: miào hū zāi lùn yě。hé rén xíng yú yīn yáng sì shí,xū shí zhī yīng,míng míng zhī qī,qí fēi fū zǐ shú néng tōng zhī。rán fū zǐ shù yán xíng yǔ shén,hé wèi xíng,hé wèi shén,yuàn zú wén zhī。
帝曰:妙乎哉論也。合人形于陰陽(yáng)四時(shí),虛實(shí)之應(yīng),冥冥之期,其非夫子孰能通之。然夫子數(shù)言形與神,何謂形,何謂神,愿卒聞之。
qí bó yuē: qǐng yán xíngxíng hū xíngmù míng míng,wèn qí suǒ bìng,suǒ zhī yú jīng,huì rán zài qián,àn zhī bù dé,bù zhī qí qíng,gù yuē xíng。
岐伯曰:請(qǐng)言形、形乎形、目冥冥,問(wèn)其所病,索之于經(jīng),慧然在前,按之不得,不知其情,故曰形。
dì yuē: hé wèi shén?
帝曰:何謂神?
qí bó yuē: shén hū shén,ěr bù wén,mù míng,xīn kāi ér zhì xiān,huì rán dú wù,kǒu fú néng yán,jù shì dú jiàn,shì ruò hūn,zhāo rán dú míng qǐng yán shén,ruò fēng chuī yún,gù yuē shén。sān bù jiǔ hòu wèi zhī yuán,jiǔ zhēn zhī lùn,bù bì cún yě。
岐伯曰:神乎神,耳不聞,目明,心開(kāi)而志先,慧然獨(dú)悟,口弗能言,俱視獨(dú)見(jiàn),適若昏,昭然獨(dú)明*請(qǐng)言神*,若風(fēng)吹云,故曰神。三部九候?yàn)橹?,九針之論,不必存也?/p>
聯(lián)系客服